Ένα από τα πιο παλιά συμβόλαια στο αρχείο του Υποθηκοφυλακείου είναι αυτό με το οποίο οι κάτοικοι του Βουργαρελίου αγοράζουν το χωριό τους!

Η αγορά έγινε με το υπ' αριθμ. 2701/4-10-1884 αγοραπωλητήριο συμβόλαιο του ποτέ συμβολαιογράφου Άρτας Κωνσταντίνου Ι. Βάλλα, το οποίο μεταγράφηκε αρχικά στα βιλία μεταγραφών του Υποθηκοφυλακείου του τότε Δήμου Θεοδωρίας και στη συνέχεια μετά την καταστροφή του αρχείου κατά τη διαρκεια της Γερμανικής Καταχής μεταγράφηκε εκ νέου το έτος 1971!

Το συμβόλαιο

Με το συγκεκριμένο συμβόλαιο, το οποίο υπογράφτηκε «Έν Άρτη τήν τετάρτην Οκτωβρίου τού χιλιοστού οκτακοσιοστού ογδοηκοστού τετάρτου έτους ημέραν Πέμπτην (4-10-1884), έν τώ συμβολαιογραφίω κειμένω έν τή κατά τήν συνοικίαν Μητροπόλεως οικίας του συμβολαιογράφου καί κατοίκου Άρτης Κωνσταντίνου Ι. Βάλλα ...», οι δουλοπάρικοι κάτοικοι του χωριού Βουργαρελίου του Δήμου Θεοδωρίας της Επαρχίας Τζουμέρκων αγόρασαν από τον τσιφλικά Αβραάμ Πασά Καρακεχαγιά «από κοινού καί έξ αδιαιρέτου τό ιδιόκτητον τού Αβραάμ Πασά Καρακεχαγιά, χωρίον Βουργαρέλιον μεθ' όλης(!) αυτού τής περιφερείας κείμενον έν τώ Δήμω Θεοδωρίας τής Επαρχίας Τζουμέρκων συνορεύον γύρωθεν ... εκτάσεως ώς έγγιστα 8.290 (ταπιά) στρεμμάτων μετά τών έν αυτώ οικιών και καλυβών και ...»

Το τίμημα

Έτσι αντί τιμήματος 3.000 χρυσών οθωμανικών λιρών «πληρωτέων εντός 5 ετών από σήμερον καί είς 10 δόσεις ... εντόκως πρός 8 τοίς εκατόν(!) ετησίως έγινε η αγορά.

Συνολικά με τους τόκους το τίμημα ανήρθε στο ποσό των 4.416,66 λιρών. Λόγω ενός μικρού υπολοίπου 80,16 λιρών (2.244 δραχμές) και επειδή ο πωλητής «παρακρατεί τούς τίτλους τής κυριότητός του (Ταπιά) καί επιφυλάσσεται είς εαυτόν τήν κυριότητα του πωλούμενου κτήματος μέχρι εντελούς αποπληρωμής τού τιμήματος καί τών τόκων αυτού...» το χωριό κινδύνευε να περιέλθει εκ νέου στον Καρακεχαγιά Πασά.

Η αποπληρωμή

Το 1889 με νέο συμβόλαιο ο μεγαλοτσιφλικάς και πολιτευτής Άρτας Κωνσταντίνος Καραπάνος αναλαμβάνει την αποπληρωμή του υπολοίπου των 80,16 λιρών με αποτέλεσμα να χαθεί η ανεξαρτησία του χωριού εκ νέου για τα επόμενα 40 χρόνια.

Στη συνέχεια το 1924 οι κάτοικοι μπόρεσαν να ξεπληρώσουν το χρέος.

Το έτος 1925 ιδρύεται ο Αναγκαστικός Συνεταιρισμός Συνιδιοκτησίας Δάσους και Χορτονομής Βουργαρελίου – Παλαιοκατούνου ο οποίος διαχειρίζεται τις εν λόγω εκτάσεις.

Με την εφαρμογή του προγράμματος Καλλικράτης άλλαξαν πολλά στους Δήμους και τις Κοινότητες της χώρας.

Περιφέρειες

Οι περιφέρειες είναι αυτοδιοικούμενα κατά τόπο Ν.Π.Δ.Δ. και αποτελούν το δεύτερο βαθμό τοπικής αυτοδιοίκησης.
Κάθε νομός αποτελεί και περιφερειακή ενότητα και κάθε πρωτεύουσα νομού είναι έδρα της αντίστοιχης περιφερειακής ενότητας.
Έτσι λοιπόν με την καινούργια διοικητική διαίρεση έχουμε την Περιφέρεια Ηπείρου που περιλαμβάνει τις Περιφερειακές Ενότητες Άρτας, Θεσπρωτίας, Ιωαννίνων και Πρέβεζας.
Έδρα της Περιφέρειας Ηπείρου είναι τα Ιωάννινα.

Δήμοι

Οι Δήμοι ως πρωτοβάθμιοι οργανισμοί τοπικής αυτοδιοίκησης χωρίζονται σε εδαφικές περιφέρειες που αποτελούν τις Δημοτικές Ενότητες του νέου δήμου και φέρουν το όνομα του πρώην δήμου ή της κοινότητας.

Στην Περιφερειακή Ενότητα Άρτας συστήθηκαν οι κατωτέρω δήμοι:

1. Δήμος Αρταίων,
2. Δήμος Κεντρικών Τζουμέρκων,
3. Δήμος Νικολάου Σκουφά,
4. Δήμος Γεωργίου Καραϊσκάκη.

Τοπικές Κοινότητες

Τα τοπικά διαμερίσματα μετονομάζονται σε Τοπικές Κοινότητες, εφόσον έχουν πληθυσμό έως και 2.000 κατοίκους και σε Δημοτικές Κοινότητες εφόσον έχουν πληθυσμό μεγαλύτερο από 2.000 κατοίκους.

Ο Δήμος Κεντρικών Τζουμέρκων

Ο νέος Δήμος αποτελείται από τέσσερις (4) Δημοτικές Ενότητες:

1. Δημοτική Ενότητα Αθαμανίας, με δώδεκα (12) τοπικές κοινότητες,
2. Δημοτική Ενότητα Αγνάντων, με οκτώ (8) τοπικές κοινότητες,
3. Δημοτική Ενότητα Θεοδωριάνων, με μία (1) τοπική κοινότητα και
4. Δημοτική Ενότητα Μελισσουργών, με μία (1) τοπική κοινότητα.

- Διαβάστε την αναλυτική λίστα με τις Τοπικές Κοινότητες του Δήμου Κεντρικών Τζουμέρκων ανά δημοτική ενότητα.

- Mετά την 1η Ιανουαρίου 2011 άλλαξε και ο τρόπος που αναφερόμαστε στην θέση των ακινήτων (οικόπεδα, αγροτεμάχια) και πως τα περιγράφουμε. Για την μεταγραφή των οικείων συμβολαίων και πράξεων πρέπει να αναγράφετε υποχρεωτικά η Τοπική/Δημοτική Κοινότητα και η Δημοτική Ενότητα.

Links (Υπουργείο Εσωτερικών, www.ypes.gr):

• Το Πρόγραμμα Καλλικράτης

Αρχεία:

Τα Υποθηκοφυλακεία διακρίνονται σε έμμισθα (π.χ. υποθηκοφυλακείο Άρτας) και άμισθα και είναι υπηρεσίες του Υπουργείου Δικαιοσύνης.

Τα Κτηματολογικά γραφεία Ρόδου και Κω - Λέρου, όπου το σύστημα μεταγραφών είναι κτηματοκεντρικό, λειτουργούν ως υπηρεσίες του Υπουργείου Δικαιοσύνης.

Τα άμισθα υποθηκοφυλακεία διακρίνονται:

α) σε ειδικά άμισθα (π.χ. υποθηκοφυλακείο Φιλιππιάδας) διευθυνόμενα από υποθηκοφύλακα ο οποίος διορίζεται από το Υπουργείο Δικαιοσύνης κατόπιν επιτυχίας του σε διαγωνισμό και

β) σε μη ειδικά άμισθα (π.χ. υποθηκοφυλακείο Βουργαρελίου, υποθηκοφυλακείο Τζουμέρκων) διευθυνόμενα από συμβολαιογράφο διορισμένο στην έδρα του υποθηκοφυλακείου.

Η αρχή

Το Βουργαρέλι ως κεφαλοχώρι είχε έδρα ειρηνοδικείου από το 19ο αιώνα και επομένως και Υποθηκοφυλακείο. Το Υποθηκοφυλακείο του Δήμου Θεοδωρίας με έδρα στο Βουργαρέλι είχε περιοχή ευθύνης του τον ομώνυμο Δήμο.

Η Κατοχή

Το αρχείο του Υποθηκοφυλακείου Βουργαρελίου δυστυχώς καταστράφηκε ολοσχερώς κατά την διάρκεια της Γερμανικής Κατοχής. Όπως προκύπτει από την έρευνα που έγινε στα βιβλία των μερίδων του υποθηκοφυλακείου οι μερίδες μεταγραφών, υποθηκών κ.τ.λ. αρχίζουν από τις (9-8-1948). Υπάρχουν βέβαια μεμονωμένες περιπτώσεις όπου κάποιοι κάτοχοι τίτλων, οι οποίοι είχαν στην κατοχή τους επικυρωμένα αντίγραφα των τίτλων τους, φρόντισαν για την εκ νέου καταχώρηση τους στο Υποθηκοφυλακείο μετά το έτος 1948.

Το αρχείο

Μπορεί ο αριθμός των συμβολαίων που μεταγράφηκαν ξανά, να είναι πολύ μικρός σε σχέση με αυτόν του αρχείου πριν την καταστροφή αλλά μέσα σε αυτά υπάρχουν αντίγραφα του 19ου αιώνα. Κάποια από αυτά αποτελούν μέρος της ιστορίας του τόπου. Όπως το υπ' αριθμ. 2701/4-10-1884 αγοραπωλητήριο συμβόλαιο με ημερομηνία δεύτερης μεταγραφή το έτος 1971!

Στο αρχείο, το οποίο είναι όλο μηχανογραφημένο, υπάρχουν περισσότερες από 8.000 πράξεις κάθε είδους (μεταγραφές, υποθήκες, εξαλείψεις κ.λπ.)

Η περιφέρεια

Στην πορεία των δεκαετιών έχουν γίνει πολλές αλλαγές στην διοικητική διαίρεση της περιοχής. Από τον Δήμο Θεοδωρίας τον 19ο αιώνα, σε ανεξάρτητες κοινότητες και από τον Δήμο Αθαμανίας στην αλλαγή του 20ου με τον 21ο αιώνα, στον Δήμο Κεντρικών Τζουμέρκων σήμερα. Αυτές οι αλλαγές δεν επηρεάζουν την περιοχή ευθύνης (αρμοδιότητας) του υποθηκοφυλακείου.

Ο Υποθηκοφύλακας

Το υποθηκοφυλακείο Βουργαρελίου υπήρξε πάντα μη ειδικό άμισθο. Έτσι την θέση κάλυπτε ο εκάστοτε συμβολαιογράφος Βουργαρελίου. Τις περιόδους που δεν υπήρχε διορισμένος συμβολαιογράφος τα καθήκοντα τα εκτελούσε ο εκάστοτε Ειρηνοδίκης Βουργαρελίου (Δροσοπηγής) ακόμη και ο γραμματέας του ειρηνοδικείου.

Κατά τον ίδιο τρόπου ο Ειρηνοδίκης (ή ο γραμματέας) Βουργαρελίου αναπλήρωνε και τον συμβολαιογράφο όταν δεν υπήρχε τέτοιος. Υπέγραφε με τον τίτλο «Συμβολαιογραφών Ειρηνοδίκης Βουργαρελίου» ή «Συμβολαιογραφών γραμματέας του Ειρηνοδικείου Βουργαρελίου».

Το συμβολαιογραφικό αρχείο

Οι πράξεις (συμβόλαια, διαθήκες, πληρεξούσια, κ.λπ.) που υπογράφτηκαν από τους ανωτέρω υπάρχουν όλες στο αρχείο του συμβολαιογραφείου.